محلول ضدعفونی کننده ماده یا مخلوطی از مواد است که جمعیت میکروارگانیسم ها را بر روی سطوح و اجسام بی جان محیطی کاهش می دهد. بر خلاف سایر ضدعفونی‌کننده‌ها، محلول ضدعفونی کننده سطوح همه میکروارگانیسم‌ها را از بین نبرده یا حذف نمی کند.
مواد ضدعفونی کننده اغلب در بیمارستان ها و سایر محیط های پزشکی برای کاهش خطر عفونت در طی جراحی استفاده می شوند. ضدعفونی کننده در محیط های پزشکی استفاده می شود. این محلول ها، شامل مالش دست، شستشوی دست و آماده سازی پوست می شود.
انواع محلول ضدعفونی کننده به دو دسته مخصوص سطوح و دست تقسیم می شوند که مواد ضدعفونی کننده مختص سطوح به هیچ عنوان نباید برای دست استفاده شود.
درصد الکل موجود در ضدعفونی کننده‌های الکلی که برای سطوح استفاده می‌شود، بیشتر از درصد الکل موجود در مواد ضدعفونی کننده مخصوص تماس با دست است و گاهی هم ترکیب الکل صنعتی یا متانول داخل ترکیبات ضدعفونی کننده‌های سطوح است، بنابراین اصلا توصیه نمی‌شود که از این ترکیبات برای تماس با دست استفاده شود.
اکثریت مردم محلول ضدعفونی دست الکلی را بیشتر از سایر انواع محلول های ضدعفونی کننده میشناسند. محلول ضدعفونی دست الکلی که اغلب با رنگ آبی در فروشگاه ها و داروخانه های مختلف عرضه می شود، جهت ضدعفونی دست و همچنین سطوح مورد استفاده قرار می گیرد.
محلول های الکلی از خانواده الکل مانند اتانول، ایزوپروپانول و اتیل الکل می باشند. اتانول به عنوان عضو اصلی و مهمترین ماده سازنده محلول های ضدعفونی دست الکلی می باشد. این محلول بر اغلب طیف پاتوژن های بیماری زا موثر است.
رعایت بهداشت و ضدعفونی دست در محیط کار به خصوص کارخانجات صنایع غذایی، محیط های بیمارستانی و کلینیک ها مورد توجه قرار می گیرد. استفاده از محلول ضدعفونی دست الکلی در این مکان ها مرسوم می باشد.
در شرایط کنونی که با شیوع بیماری کرونا روبه رو هستیم، جهت پیشگیری از کرونا ویروس انواع محلول های ضدعفونی کننده دست و ژل ضدعفونی کننده دست استفاده می شود.
درصد خلوص الکل یک ضدعفونی کننده الکلی مناسب باید در بازه ۶۰ درصد الی ۹۵ درصد باشد. در این صورت می توان گفت آن محلول ضدعفونی کننده، کاملا مناسب و ایده آل برای تمیزکردن دست‌ها است.
نکته بسیار مهم و اساسی در خصوص مواد ضدعفونی کننده دست این است که هیچ تفاوت عملکردی بین حالت ژل و محلول وجود ندارد و آزمایشات مختلف علمی نشان داده است که در خصوص این دو نوع ضدعفونی کننده هیج تفاوت عملکردی در خصوص میکروب کشی و ویروس زدایی وجود ندارد.
محلول های ضدعفونی کننده سطوح، موادی هستند که بر روی سطوح اثر می‌گذارند و تفاوتشان با مواد گندزدا، در این است که با استفاده از آن‌ها بهتر می‌توان از رشد، گسترش و انتقال باکتری‌ها و عفونت‌ها بر روی سطوح، جلوگیری کرد. البته می‌توان گفت این مواد به دو دسته تقسیم می‌شوند:
میکروب‌کش‌ها: موادی که میکروب‌ها را از بین می‌برند.
مهارگر باکتری: موادی که فعالیت میکروب‌ها را مهار می‌کنند.
البته می‌توان گفت در دوران شیوع بیماری‌های واگیردار مثل انواع آنفولانزاها، به خصوص جدیدترین آن‌ها که همان کروناویروس است، استفاده از آب و صابون به تنهایی پاسخگوی ویروس خطرناک و مرموز کرونا نیست و باید هم در مصارف خانگی و هم در مصارف بیمارستانی از محلول‌های ضدعفونی کننده بیشتری استفاده کرد.
همین موضوع باعث می‌شود که به مقدار بیشتری از این محلول‌ها برای بهبود سریع‌تر و در امان نگه داشتن محیط اطراف بیماران و حتی انسان‌های سالم از ویروس‌ها و عفونت‌ها، نیاز باشد.
محلول‌های ضدعفونی کننده دست بیمارستانی، یکی دیگر از انواع محلول های ضد عفونی کننده در بیمارستان است. این محلول را می‌توان هم جایگزین مناسبی برای شستن دستان با آب و صابون دانست و هم به عنوان مکمل آن استفاده کرد.
البته تاثیر استفاده از محلول های ضدعفونی کننده در بیمارستان، در دوران شیوع ویروس‌های واگیرداری مثل کرونا، نسبت به استفاده از آب و صابون بیشتر می‌شود. محلول ضدعفونی کننده دست، انواع مختلفی دارد و به شکل فوم، ژل و محلول مایع تولید استفاده می‌شود.
همانطور که می‌دانید علم نانو در صنعت، عصر جدیدی را در تولیدات صنعتی و محصولات آن، رقم زده است و حالا با معرفی محلول ضدعفونی نانو نقره، به این نتیجه می‌رسیم که پای این علم کاربردی، مفید و جدید، به علم پزشکی و تولید مواد و تجهیزات پزشکی نیز باز شده است.
محصول نانو نقره یکی از جدیدترین محلول های ضدعفونی کننده در بیمارستان و به صورت غیرالکلی است.
این محصول قابلیت ضد قارچی داشته و به کشتن و از بین بردن بهتر و مطمئن‌تر باکتری ها نسبت به بقیه محلول‌های ضدعفونی کننده، کمک می‌کند. خاصیت ضد قارچی این محلول ضدعفونی کننده غیر الکلی نیز، این است که در برابر برخی کرم‌های حلقوی مقاوم هستند و آن ها را به خوبی از بین می‌برند.
این روزها محصولات متنوعی جهت ضدعفونی کردن در قالب محلول، اسپری، ژل و فوم تولید می شوند؛ اما استاندارد بودن این محصولات از نکات بسیار مهم است که باید به آن ها توجه داشت.
از شرکت های خوب ایرانی که به تولید محصولات ضد عفونی کننده مشغول میباشد شرکت رضا راد میباشد.
اگر بخواهیم چند محلول ضدعفونی با کیفیت از این شرکت را معرفی کنیم میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم: